Is het een goed idee dat bedrijven systemen opzetten zodat
werknemers buiten de kantooruren geen professionele berichten meer kunnen
raadplegen? BMW en Siemens zouden het van plan zijn in ons land. Het permanent
bereikbaar moeten zijn, leidt tot stress en eist zijn mentale tol, zo luidt
het.
Ik ken natuurlijk de specifieke situatie van die bedrijven
niet, maar algemeen vind ik dit een slechte beslissing. Ik heb het gevoel dat
er enkele stappen ontbreken in het besluitvormingsproces.
De huidige tendens is immers om te focussen op resultaat.
Het belangrijkste is dat het werk gedaan wordt, het waar en wanneer worden ondergeschikt.
En veel werknemers zijn vragende partij. Het laat hen toe hun werk zelf te
organiseren en op die manier beter te verzoenen met hun familiaal en sociaal
leven, om nog maar te zwijgen van het vermijden van file en ander leed. Met de
hoger geschetste maatregel fnuik je dit net.
De bezorgdheid over de mentale (over)belasting is natuurlijk
wel terecht. Maar over ‘bereikbaarheid’ valt nog wel wat te zeggen. Het
sleutelwoord in dit verhaal is voor mij ‘moeten’. Tussen bereikbaar zijn
(keuze) en bereikbaar MOETEN zijn ligt een wereld van verschil. En dan heb ik
het natuurlijk niet over de ‘standby’ beroepen, medewerkers die omwille van hun
functie in urgentie/depannage bereikbaar moeten zijn, maar over alle anderen.
Daar hoeft bereikbaar zijn niet als problematisch gezien te worden, kan het
zelfs een troef zijn om beter in te spelen op je professionele en/of privé
noden. Dat verandert als MOETEN op het toneel verschijnt. Dan is er wel
degelijk sprake van druk, van mentale belasting, stress, een bedreiging voor
het welzijn van de werknemer. Dan kan de broodnodige recuperatie in het gedrang
komen, kan het ten koste gaan van tijd voor familie, vrienden, hobby’s… en
leiden tot een minder productieve en niet langer bevlogen werknemer. Verlies-verlies
voor werknemer en werkgever.
Is het afschermen van de werknemer buiten de kantooruren dan
toch niet de oplossing? Het antwoord blijft nee. Er moet in de eerste plaats
gekeken worden naar de onderliggende redenen waarom werknemers bereikbaar
MOETEN zijn of dat gevoel hebben. Is het omdat er geen vertrouwen is tussen
werkgever en werknemer, overdreven controledrang, inefficiënte arbeidsorganisatie
of planning, incompetente schakels, een combinatie van dat alles? Het is op die
punten dat prioritair gewerkt moet worden. Afschermen zal echt niet helpen. De
druk zal zich eens zo sterk manifesteren tijdens ‘de uren’. De mails,
opdrachten en vragen zullen accumuleren binnen de ‘beschikbare’ periode.
Waar vertrouwen is, geconverseerd wordt, taken en rollen,
doelen en planning duidelijk zijn, gekeken wordt naar resultaten en er ruimte
is voor coaching en steun, daar is een afschermende maatregel niet nodig. Het
is integendeel een nieuwe rigiditeit die het werken van de toekomst belemmert.
